Duurzaam beleggen hoeft geen geld te kosten. Daar is Isabelle Cabie, bij Candriam wereldwijd verantwoordelijk voor duurzame en verantwoorde investeringen, van overtuigd. Candriam kan bogen op twintig jaar ervaring met Socially Responsible Investments. “We sluiten juist risico’s uit.”
En dat moet dan weer leiden tot een beter investeringsuniversum. Immers, de rotte appels die het rendement kunnen verzieken, zijn uit de mand gehaald. Recent onderzoek staaft de stelling van Cabie dat groen beleggen geen rendement hoeft te kosten. De studie van Auke Plantinga en Bert Scholtens van de Rijksuniversiteit Groningen, die ze publiceerden in het economenvakblad ESB, stelt dat specifiek de uitsluiting van de categorie ‘fossiele brandstoffen’ geen rendement hoeft te kosten.
Die studie komt op het moment dat er bij institutionele beleggers een verschuiving gaande is naar duurzame vormen van beleggen en investeerders zoals Candriam zich nadrukkelijker bemoeien met de duurzame koers van de ondernemingen waar ze in investeren. Zo ging Candriam in 2015 het gesprek aan met niet minder dan 64 ondernemingen over duurzame criteria en hun duurzame koers. Tegelijk ging het aantal uitgebrachte stemmen in gewone en bijzondere algemene vergaderingen omhoog van 123 in 2014 naar 258 in 2015. Meer dan een verdubbeling dus.
Comply or explain
Hamvraag was altijd of aandacht voor mens en milieu niet ten koste ging van het rendement. Het zou wel eens pensioengeld kunnen kosten. “Maar dat is niet het geval in de praktijk”, beaamt ook Cabie. “Duurzaamheid kost geen geld, maar sluit juist belangrijke risico’s in de portefeuille uit.”
De fondsen waarmee Candriam zijn duurzaamheidsgedachte twintig jaar geleden in de praktijk bracht, waren het Stimulus Dynamic Fund en het Stimulus Defensive Fund. Vandaag de dag zijn ze ondergebracht in het zogenoemde sustainable gamma. Wat is er in die twintig jaar veranderd in de focus op duurzaamheid?
“We zijn van niche naar mainstream gegaan. Toen we begonnen konden we af en toe eens een vraag stellen aan een bedrijf en vertrouwden bedrijven nog maar weinig over duurzaamheid toe aan de openbaarheid. Het was vaak alleen financiële data waar we op konden bogen. Nu is dat compleet anders. Nu is het motto ‘comply or explain’. En er zijn veel meer, wellicht zelfs te veel, verschillende mogelijkheden om data over duurzaamheid te verkrijgen.”
Dat beschouwt Cabie op zich als een groot goed. “We get more disclosure. Ook van zaken waar ondernemingen nog aan moeten werken. Over die issues gaan we concreet met het bedrijf in gesprek. Zij staan open voor die dialoog. Want elementair gezien elimineren we zo ook risico’s voor het bedrijf en daarmee ook risico’s gekoppeld aan het aandeel. We zoeken samen met zo’n bedrijf naar de best practices in hun branche.”
Validatie
Dat alles is positief, alleen bestaat er een hele wereld aan manieren om aan duurzaamheidsverslaggeving te doen. Van integrated reporting tot aan de criteria van de Dow Jones Sustainability Index en de recentelijk gelanceerde ESG-criteria van Morningstar en die van MSCI. Is door de bomen het bos nog te zien? Daar waar de financiële verslaggeving in elk geval is toegegroeid naar de International Financial Reporting Standards (IFRS).
Cabie: “Ik vind het in essentie positief dat er van alle kanten beweging is om duurzaamheid in cijfers te vatten. De volgende stap is inderdaad standaardisatie, maar dat heb je nu eenmaal niet in een paar jaar geregeld.” Dat klopt. Wie de parallel trekt naar de financiële verslaggeving komt op zestig jaar uit. In die zestig jaar kwam de accountantswereld pas tot IFRS.
“Maar zo veel tijd hebben we niet”, aldus Cabie. “Klimaatverandering wordt na twaalf jaar echt problematisch en heeft een blijvend effect op het bedrijfsleven. Wil je het inprijzen en waarderen van CO2 en de verslaggeving daarover oppakken, dan zullen we als financiële wereld grote stappen moeten zetten.”
Standaardisatie is één, validatie van de geboden informatie is twee. Waar financiële verslaggeving wordt voorzien van een accountantscontrole is die audit bij duurzaamheidscriteria nog niet uitgekristalliseerd. “Ik ben een optimist”, zegt Cabie. “Ik denk dat we, geholpen door de absolute noodzaak van verandering, tot gevalideerde standaarden kunnen komen.”
Performance indicator
Gaan maatstaven gericht op Environmental, Social en Governance (de zogeheten ESG-criteria) voorkomen dat vermogensbeheerders en institutionele beleggers niet investeren in bedrijven die in opspraak raken zoals SBM Offshore, Volkswagen en Imtech? “Je kunt nooit voorkomen dat er incidenten zijn, maar je kunt wel zeggen dat bedrijven die ESG-factoren in hun DNA hebben, beter georganiseerd zijn. Ze kennen een sterker management en hebben een systeem op hun plaats waarmee er eerder dan elders waarschuwingssignalen komen. En ze zijn er, als het goed is, opener over. Het is bij hen een concrete performance indicator.”
Doorredenerend hebben zij hun impact op ESG-gebied al ingeprijsd. “Ze bieden daarmee dus ook meer duidelijkheid en zijn daarmee aantrekkelijker als aandeel.” Als voorbeeld noemt Cabie tabaksbedrijven. “De uitwerking die zij hebben op de gezondheidszorg zou aan hen moeten worden doorberekend. Zij creëren immers een groot financieel risico dat je niet buiten beschouwing kunt laten. Zo kun je ook andere invloeden op de samenleving van een prijs voorzien. Dat gaat meer en meer gebeuren. Daar ben ik van overtuigd.”
Het verkleint de risico’s voor een institutionele belegger, meent Cabie dan ook. “Op een categorische manier.” Maar duurzaamheid is meer dan alleen een knock-outcriterium, constateert ze er achteraan. “We gaan veel liever uit van planet possible. Oftewel: wat is de businesscase die we kunnen maken aan de hand van duurzaamheid als beleggingsthema?” Dat heeft bij Candriam geleid tot het benoemen van zes onderwerpen: klimaatverandering, gezondheid en wellness, de uitputting van hulpbronnen, demografische oplossingen, ontwikkelende, nieuwe markten en als laatste interconnectiviteit.
Interconnectiviteit
“Waar je vroeger keek naar cyclische bewegingen tussen klant en bedrijf is dit meer een macro-analyse. Waar ontstaan nieuwe businessmodellen als gevolg van duurzaamheid? Een voorbeeld daarvan is die interconnectiviteit. Die is nodig om mensen bij elkaar te brengen om bijvoorbeeld een onderwerp als klimaatverandering tegen te gaan.”
Kortom, duurzaamheid is geen geitenwollensokkenthema meer. De status van niche is lang geleden. “Sustainability is here to stay. Ja, we moeten komen tot standaarden. En ja, daar zijn we nog lang niet. Maar dan wil niet zeggen dat er op het gebied van duurzaamheid niet genoeg gebeurt. Soms is dat pionieren, zoals met de ESG-criteria van Morningstar. Maar die creativiteit is alleen maar goed. Omdat uiteindelijk daaruit de duidelijkheid ontstaat die we willen en moeten hebben.”
