Een nieuwe reeks indicatoren ontwikkeld door Ghassan Chammas van de Rotterdam School of Management (RSM) van de Erasmus University biedt nu extra inzicht in de mate van concentratie en specialisatie in aandelenportefeuilles. Chammas promoveert hierop.
Portefeuillebeheerders en beleggers gebruiken diverse financiële en niet-financiële indicatoren om aandelenportefeuilles te beschrijven en te vergelijken. In tegenstelling tot andere indicatoren kennen die van Chammas geen schattingsfouten. Ze helpen beleggers bij het bewaken en beheren van de diversificatie binnen een aandelenportefeuille.
“Als je aandelenportfolio’s vergelijkt op de gebruikelijke indicatoren, zoals historische rendementen, volatiliteit en de koers-winstverhouding, laten ze vaak vergelijkbare verwachte rendementen zien”, zegt onderzoeker Chammas. Deze voorspellingen hebben soms zelfs dezelfde standaardafwijking.
Allocatie van aandelen
Wat deze cijfers echter niet onthullen, is de mate waarin beleggingen op een relatief klein aantal fondsen, een specifieke sector of een specifiek land gericht zijn. Om deze concentratie en specialisatie te kwantificeren, besloot Chammas twee indices te gebruiken die normaal gesproken in een andere context worden toegepast: de Herfindahl-index en de Gini-coëfficiënt. De Herfindahl-index beschrijft normaal de omvang van een bedrijf ten opzichte van de sector. De Gini-coëfficiënt wordt vaak gebruikt voor het meten van de inkomensongelijkheid in een land.
Voor aandelenportefeuilles kunnen deze indices worden gebruikt om beleggers te helpen bij hun allocatiebeslissingen: welke aandelen ze moeten kopen en verkopen, en hoeveel ze in elk fonds moeten beleggen. “Beleggingen worden in de praktijk voortdurend aangepast. Afhankelijk van de gekozen strategie kan een portefeuille in de loop der tijd onbewust steeds geconcentreerder of gespecialiseerder worden”, aldus Chammas.
“Beleggers die bijvoorbeeld steevast besluiten in hoogrentende, en op dat moment populaire fondsen te beleggen, zullen merken dat hun portefeuille zich steeds verder concentreert op slechts een paar aandelen.”
Techbedrijven
Volgens Chammas kunnen beleggers die zich strategisch richten op aandelen met een hoge marktkapitalisatie na verloop van tijd vaststellen dat een groot deel van hun portefeuille in de technologiesector belegd is, aangezien technologiebedrijven de afgelopen jaren het meest in waarde zijn toegenomen. Aan de andere kant gingen de koersen van landbouwaandelen onderuit. Dat betekent dat beleggers met een hogere marktkapitalisatiestrategie in die sector winst kunnen mislopen.
Chammas stelt dat specialisatie berekend kan worden voor elk kenmerk van een bepaald aandeel. Hoe meer kenmerken er beoordeeld worden, hoe duidelijker het beeld wordt. De indicatoren kunnen bijvoorbeeld aantonen dat beleggingen in drie van de vijftien fondsen uit een portefeuille geconcentreerd zijn, en dat die portefeuille gespecialiseerd is in farmaceutische bedrijven in Japan en mijnbouwbedrijven in Maleisië.
De onderzoeker benadrukt dat deze concentratie en specialisatie niet noodzakelijkerwijs een probleem vormen. Beleggers moeten zich er echter wel van bewust zijn en zich er niet door laten verrassen.
Voorspellen?
Volgens Chammas is het nog steeds moeilijk te zeggen wat het verband is tussen concentratie en specialisatie en het rendement op de lange termijn van aandelenportefeuilles. Verder onderzoek kan dat verband volgens hem aantonen. In dat geval kunnen deze indices worden gebruikt om de nauwkeurigheid van bestaande voorspellende modellen te verbeteren.
Hij concludeert dat deze indicatoren ondertussen al nuttige analytische inzicht aan aandelenportefeuilles toevoegen. Chammas verdedigt op 26 januari 2017 zijn proefschrift.
