De Autoriteit Financiële Markten (AFM) gaat op de psychologische toer. De toezichthouder gaat daartoe in haar toezicht meer kennis uit de gedragswetenschappen toepassen die inzicht biedt in de beperkte rationaliteit van consumenten.
Dit gebeurt door de wijze te onderzoeken waarop financiële producten worden aangeboden (de zogenoemde beslisomgeving) en hoe dat inspeelt op de intuïtieve wijze waarop consumenten beslissingen nemen. Bijvoorbeeld door bepaalde keuzes al van te voren aan te kruisen. Onbewust vatten consumenten dit op als een aanbeveling, aldus de AFM. De toezichthouder wil financiële ondernemingen stimuleren om gedragswetenschappelijke inzichten op een voor de klant positieve manier in te zetten.
Gedragswetenschappen tonen aan dat consumenten niet alleen op basis van informatie beslissen. Ze worden onbewust ook beïnvloed door de wijze waarop een beslissing wordt gepresenteerd, zoals wanneer ze online een financieel product afsluiten. Bij financiële beslissingen kan dit betekenen dat consumenten een minder goede keuze maken dan voor hen mogelijk zou zijn.
“Naast informatieverstrekking heeft de manier waarop keuzes worden aangeboden in een (online) omgeving, onbewust invloed op hoe consumenten kiezen”, zo stelt de AFM. Dit is een belangrijke conclusie in een verkenning over consumentengedrag die de AFM heeft gepubliceerd.” Om dit kennisgebied verder te ontwikkelen werkt de AFM samen met de sector en de wetenschap met als doel om consumenten financiële beslissingen te laten nemen die in hun belang zijn, op korte én lange termijn.”
Daarvoor heeft de AFM begin 2016 ook een Expertisecentrum opgericht. Om dit toezichtgebied verder te ontwikkelen, werkt de toezichthouder nadrukkelijk samen met de wetenschap, financiële ondernemingen en andere relevante stakeholders. Een voorbeeld hiervan is de samenwerking met het Nibud en de Vereniging van financieringsondernemingen in Nederland (VFN), naar de beslisomgeving bij consumptief krediet.
