Handelsakkoorden zijn van groot belang gezien de matige groei in het kielzog van de wereldwijde financiële crisis. Maar protectionisme steekt aan weerszijden van de Atlantische Oceaan opnieuw de kop op.
De huidige onderhandelingen over de TTP en TTIP-handelsakkoorden gaan nauwelijks over in- en uitvoerrechten. Ze richten zich meer op intellectueel eigendom, de liberalisering van handel in diensten en het formuleren een aantal arbeids- en milieunormen waaraan ook opkomende economieën zich zouden moeten conformeren.
Het accent op regelgeving kan sommige mensen afschrikken. Ze zijn bang zijn dat deze akkoorden leiden tot een neerwaartse harmonisatie van milieu- en arbeidsnormen en het beperken van het vermogen van de overheid om nieuwe regelgeving aan te passen of tot stand te brengen.
Kortzichtigheid
Dit is een bijzonder gevoelige kwestie met het oog op de bepalingen inzake geschillen tussen investeerders en staten. Op basis van de Investor State Dispute Settlement, kortweg ISDS genoemd), kunnen bedrijven overheden aanklagen als nieuwe regelgeving ten koste gaat van hun activiteiten.
We willen zeker niet ontkennen dat sommige aspecten van deze akkoorden uiterst belangrijk zijn en een grondig debat vereisen. De maatschappelijke discussie over handelsakkoorden lijkt echter meer te worden beïnvloed door buitenlands beleid dan door economische beginselen. Daardoor worden belangrijke kwesties niet aan de orde gesteld.
De eerste zijn
Ik ben het ermee eens dat TTIP de deelnemende landen tot voordeel zal strekken. Het TTIP-handelsgebied zou 40% van de wereldeconomie bestrijken en regels opleggen die op westerse waarden gebaseerd regels zijn. Het is dan ook de kans om wereldwijde standaarden op te leggen voordat opkomende economieën dit doen.
Helaas wordt dit argument vaak ondergesneeuwd door discussies over details, zoals chloorkippen. Producenten en consumenten aan weerszijden van de Atlantische Oceaan hebben alle belang bij het terugdringen van niet-tarifaire belemmeringen tussen de Verenigde Staten en Europa via een overeenkomst inzake regelgeving en normen. Bijvoorbeeld op het gebied van de kleur van richtingaanwijzers voor auto’s.
Uniforme standaarden
Uiteraard gedijen sommige producenten goed bij handel, terwijl andere er wellicht op achteruitgaan. Het is beslist zaak om de nadelige gevolgen van handel beter in kaart te brengen en meer openheid te betrachten over de huidige onderhandelingen. Ook moet er een grondige en doeltreffende discussie worden gevoerd over hoe regeringen sommige handelswinsten kunnen doorgeven aan diegenen die de nadelen ervan ondervinden.
Tot dusver richtte dit debat zich op weinig relevante details om bepaalde belangengroepen te behagen en de steun van kiezers te verkrijgen. Iedereen is echter gebaat bij het tijdig afsluiten van de overeenkomst en het tot stand brengen van een grotere markt voor consumenten en producenten met inachtneming van uniforme standaarden.
